3 dingen die je moet weten
Bronnen van CO
Elk verbrandingstoestel kan CO vrijgeven.
- boilers op gas of olie
- verwarmingstoestellen op gas of paraffine
- generatoren
- keukenfornuizen op olie of vaste brandstoffen
- barbecues
- terrasverwarmers
Controleer bij een toestel regelmatig de kleur van de vlam. Blauw is goed, geel wijst op een slechte verbranding en dus de productie van CO. Zorg voor een jaarlijkse controle van je verwarmingstoestellen.
De afvoerkanalen zijn net zo belangrijk als de toestellen. Bij sommige weersomstandigheden is er een verhoogd risico op CO.
CO herkennen
We noemen CO niet zomaar de stille doder. Je ziet of ruikt het niet, maar je kan het wel voelen. Het lijkt op een opkomende griep of een voedselvergiftiging. Veel mensen leggen niet meteen de link met CO.
- Iemand wordt onwel in een badkamer waar een verwarmingstoestel staat.
- Verschillende mensen hebben klachten. De symptomen kunnen in een bepaalde ruimte optreden.
Bij een beginnende intoxicatie voel je je zwak, misselijk en duizelig. Je krijgt hoofdpijn. Je wordt kortademig van kleine inspanningen en mogelijk kom je verward over. Als je te lang CO inademt, raak je bewusteloos en kan je sterven.
Het is een goed idee om een CO-melder te installeren in de kamers met een verbrandingstoestel.
Reageren
Als je symptomen bij jezelf of iemand anders herkent, dan moet je meteen reageren.
- Open ramen en deuren. Zorg voor verse lucht.
- Schakel indien mogelijk het verbrandingstoestel uit.
- Denk aan je veiligheid en verlaat het gebouw.
- Probeer op je vluchtweg eventuele andere mensen te evacueren.
- Bewusteloze mensen moeten zo snel mogelijk uit het gebouw worden gehaald.
Als je jezelf en anderen in veiligheid hebt gebracht, bel je het noodnummer 112. Aarzel niet. De brandweer voert metingen uit en komt liever te veel dan te laat.
CO-melders
Een CO-melder is een extra zintuig. Het alarmeert je als er te veel CO in een kamer is.
Plaats ze in elke ruimte met een verbrandingstoestel. Ook ruimtes waar je langer verblijft zoals de slaapkamer, en ruimtes met een rookafvoerkanaal zijn zinvol.
- In een ruimte met een verbrandingstoestel: Installeer de CO-melder centraal aan het plafond op een afstand tussen 1 en 3 meter van de CO-bron en op minstens 30 centimeter van de muren.
- In een ruimte zonder verbrandingstoestel: Plaats de CO-melder minimaal op schouderhoogte.
Let op, een CO-melder kan een vals gevoel van veiligheid geven. Je moet je toestellen nog steeds goed laten onderhouden en zorgen voor verse lucht in huis.
Klassieke fouten
Vooral apparaten voor de productie van warm water (boilers en geisers) blijven de grootste intoxicatiebron. De meest voorkomende problemen:
- Niet verbonden aan een schoorsteen of afvoerkanaal.
- Slecht afgeregeld, geïnstalleerd of onderhouden.
- Gebruik in een te kleine en slecht verluchte ruimte.
Er ontstaan extra gevaren als mensen toestellen verkeerd gebruiken:
- De bijverwarming te lang laten branden.
- Vuurschalen, terrasverwarmers of barbecues binnen gebruiken.
- Een geiser zonder afvoer langdurig gebruiken in de badkamer.
- Een te krachtig verwarmingstoestel in een kleine ruimte op een lage stand zetten.
- Kieren afsluiten en ventilatieroosters afdichten.
Weersomstandigheden
Een CO-vergiftiging kan zich altijd voordoen. Maar bij sommige weersomstandigheden is er een verhoogd risico.
- Bij koud weer, wanneer je alle deuren dichthoudt en de kieren afdekt.
- Bij windstil en stabiel weer, als de gassen niet goed kunnen afgevoerd worden. Er is te weinig trek in de schoorsteen of het afvoerkanaal.
- Bij zeer winderig weer, als de gassen terug in de afvoer worden geblazen.
- Als het iets warmer wordt en de verwarmingstoestellen bijna uit staan, waardoor er weinig zuurstoftoevoer is en de verbranding onvolledig.
De meeste ongevallen gebeuren in het stookseizoen tussen november en april. Het Koninklijk Meteorologisch Instituut (KMI) geeft waarschuwingen voor verhoogd CO-gevaar. Je ziet het aan een gevarendriehoek bij het weerbericht.